studentski kulturni centar beograd / srećna galerija
17. MEĐUNARODNI SALON STRIPA
26-29. 09. 2019.
PRESS KONFERENCIJA SALONA STRIPA 2019:
SREDA, 25. 09. 2019. (13:00), klub SKC
SVEČANO OTVARANJE SALONA
ČETVRTAK, 26. 09. 2019. Velika sala SKC
19:00: OTVARANJE IZLOŽBI SALONA
20:00: DODELA NAGRADA
19:00 - 20:30: OTVORENO KOSPLEJ TAKMIČENJE /VALINOR Srbija
GOSTI SALONA:
r.m.Gera (RS/ES)
GETO (RS)
DOBBS (FR)
NEDELJKO DRAGIĆ (HR)
PROGRAM FILMA I ANIMACIJE:
ANDRIJANA RUŽIĆ: NEDELJKO DRAGIĆ - ANIMIRANI FILMOVI, predavanje / projekcija filmova
SPECIJALNE NAGRADE I PRIZNANJA:
SPECIJALNO PRIZNANJE SALONA 2019. ZA DOPRINOS SRPSKOM STRIPU:
Dobitnik: Ljubomir KLJAKIĆ (1951), Beograd
(Komisija za dodelu priznanja za doprinos srpskom stripu: Slobodan Ivkov, predsednik; Milosav Pješčić, član komisije; Aleksandar Uzelac, član komisije)
„SREĆKO JOVANOVIĆ“ - NAGRADA IZDAVAČKE KUĆE „DEČJE NOVINE DOSITEJ“ I OPŠTINE GORNJI MILANOVAC:
Dobitnik: Brana NIKOLIĆ (1936), Valjevo
PRIZNANJE ZA NAJBOLJEG IZDAVAČA DOMAĆEG STRIPA 2018/2019:
Dobitnik: SYSTEM COMICS, Beograd
PRIZNANJE ZA NAJBOLJEG IZDAVAČA INOSTRANIH STRIP IZDANJA U SRBIJI 2018/2019: Dobitnik: ČAROBNA KNJIGA, Beograd
(Komisija za dodelu priznanja domaćim izdavačima: Slobodan Ivkov, predsednik; Vasa Pavković, član komisije; Pavle Zelić, član komisije)
OBELEŽAVANJA JUBILEJA SRPSKOG STRIPA:
140 GODINA OD OSNIVANJA ČASOPISA ŠALJIVI ASTRONOM
115 GODINA OD ROĐENJA BRANISLAVA - BRANKA VIDIĆA
110 GODINA OD ROĐENJA ĐORĐA LOBAČEVA
80 GODINA OD OSNIVANJA ČASOPISA MIKIJEVO CARSTVO
80 GODINA OD POKRETANJA STRIPA ZIGOMAR
80 GODINA ČASOPISA POLITIKIN ZABAVNIK I 3500. BROJ
80 GODINA OD POKRETANJA ČASOPISA VREME STRIP
55 GODINA OD POKRETANJA EDICIJE SVEZAKA LALE
50 GODINA STRIPSKOG ČASOPISA STRIPOTEKA
45 GODINA ČASOPISA ZA TEORIJU STRIPA PEGAZ
40 GODINA OD PRVE TEORIJSKE KNJIGE O STRIPU JEDNOG SRPSKOG AUTORA
10 GODINA OD NASTANKA PRVOG SRPSKOG DUGOMETRAŽNOG ANIMIRANOG FILMA
KONKURS 17. MEĐUNARODNOG SALONA STRIPA:
Žiri u sastavu: Anica Tucakov, istoričar umetnosti; Maja Veselinović, strip autor i ilustrator; Dragana Stojiljković, strip scenarista; Ana Grigorjev, slikar i ilustrator i Jasmina Pucarević, grafički dizajner i šef programske službe SKC-a, dodliće 26. septembra 2019. godine, na svečanoj ceremoniji otvaranja Salona, sledeće nagrade: GRAND PRIX, NAGRADU ZA NAJBOLJE OSTVARENJE U DOMENU KLASIČNOG STRIP JEZIKA, NAGRADU ZA NAJBOLJE OSTVARENJE U DOMENU ALTERNATIVNOG STRIP JEZIKA, NAGRADU ZA NAJBOLJI SCENARIO, NAGRADU ZA NAJBOLJI CRTEŽ, SPECIJALNU NAGRADU ŽIRIJA ZA INOVACIJU U STRIP UMETNOSTI, kao i NAGRADE ŽIRIJA U KATEGORIJI TAKMIČARA DO 15 GODINA: MLADI LAV, SPECIJALNU NAGRADU ŽIRIJA ZA NAJBOLJU IDEJU, SPECIJALNU NAGRADU ŽIRIJA ZA ZREO I MAŠTOVIT IZRAZ i SPECIJALNE NAGRADE ŽIRIJA ZA NAJMLAĐE AUTORE.
REČ UREDNIKA:
Međunarodni salon stripa je festival devete umetnosti kojeg, od svog osnivanja 2003. godine, organizuje i vodi Srećna galerija Studentskog kulturnog centra Beograd kao svoj redovni redakcijski program. Ovaj festival je manifestacija neprofitnog karaktera i predstavlja najmasovniji i najsveobuhvatniji strip projekat u Srbiji, i jednu od najznačajnijih smotri devete umetnosti u regionu.
U najboljoj tradiciji svojih blistavih istorijskih iskustava i u precizno predviđenom programskom prostoru već 17 godina, sa izuzetnim uspesima, odvija se SKC-ov Salon stripa – veliki međunarodni festival, koncepcijski zasnovan na takmičenju po međunarodnom konkursu autora svih uzrasta iz svih zemalja sveta; gostovanju najrelevantnijih svetskih strip autora; revalorizaciji domaćeg strip stvaralaštva od njegovog početka do danas; afirmaciji domaćeg strip izdavaštva; afirmaciji mladih autora; popularizaciji stripa i srodnih izraza poput animiranog filma i ilustracije.
Sedamnaesto po redu izdanje festivala ove 2019. godine donosi ekskluzivno vrhunska ostvarenja u domenu strip umetnosti, ilustracije i animiranog filma, što potvrđuju i imena gostiju i laureata ovogodišnjeg Salona.
Nakon deset godina od gostovanja na Salonu stripa kao tadašnji laureat Priznanja za doprinos srpskom stripu, 2009. godine, Rajko Milošević Gera (poznat kao r.m.Gera), jedan od najvećih evropskih majstora stripa i ilustracije, ove godine ponovo je gost našeg festivala. Činjenica da je trenutno na našem tržištu u opticaju ili pripremi devet Gerinih albuma na srpskom jeziku, koja štampaju tri najveća domaća izdavača stripova, jedan je od povoda za njegovo gostovanje na Salonu.
Uzimajući u obzir ogromnu popularnost ovog umetnika kako kod nas, tako i u svetu, posetiocima Salona pruža se mogućnost da upoznaju vrhunsko umetničko delo ovog majstora (od 1991. godine živi u Barseloni) i da se u programu Salona 2019. sretnu s njim na masterklas razgovoru Veče sa Gerom. Kao što znamo, radi se o umetniku čiji su stripovi i ilustracije objavljivani kako u Evropi, tako i u SAD-u, a koji je, između ostalog, zajedno sa Kventinom Tarantinom na scenariju sarađivao prvo na kratkoj epizodi iz Inglourious Basterds za Plejboj, a odmah zatim i na kompletnoj grafičkoj noveli Django Unchained.
Posetiocima programa Salona stripa 2019. pruža se i nesvakidašnja prilika da se na izložbi, predavanju i projekciji filmova (u redakciji Veljka Krulčića kao autora projekta i predavanju Andrijane Ružić), susretnu i upoznaju sa Nedeljkom Dragićem (1936) jedim od najvećih živih autora iz zlatnog doba Zagrebačke škole crtanog filma koji od 1991. godine živi u Minhenu. To je sineasta kome je samo „pola koraka“ nedostajalo da se ovenča najvažnijim profesionalnim priznanjem na svetu - statuom Oskara. Naime, u kategoriji za najbolji kratkometražni animirani film, Dragićev Tup-tup je 1972. godine bio nominovan za Oskara, a već sledeće, Nedeljko Dragić postaće član Američke filmske akademije. Radi se o briljantnom karikaturisti i ilustratoru, sjajnom grafičkom dizajneru i, između ostalog, autoru Zagija - maskote Univerzijade u Zagrebu 1987. godine i jednom od autora likovnog oblikovanja motiva sarajevske Olimpijade 1984.
Retrospektivna izložba jednog od najboljih i najcenjenijih srpskih ilustratora kakav je GETO, u redakciji Marije Ristić, istoričara umetnosti, kada je reč o ilustraciji prevashodno, jeste svojevrsna jedinstvenost na ovdašnjoj likovnoj sceni.
Francuski strip scenarista Olivije Dobremel (poznat kao DOBBS), sa kojim je za saradnju zainteresovana većina srpskih autora, nakon 2017. godine po drugi put je gost Salona stripa. Ovoga puta, povod za njegovo gostovanje predstavlja objavljivanje njegovih dela na srpskom jeziku u redakciji novopokrenute domaće izdavačke kuće 300 ČUDA COMICS. Reč je o ambicioznom početku ovog izdavača i odličnom projektu Dobsove scenarističke adaptacije zbirke priča Herberta Džordža Velsa - Vremenska mašina, Rat svetova, Nevidljivi čovek i Ostrvo doktora Moroa.
Ovogodišnji laureat Salonovog priznanja za doprinos srpskom stripu jeste Ljubomir Kljakić dugogodišnji urednik i izdavač u nekim od najbitnijih redakcija, kulturnih i izdavačkih kuća Jugoslavije, teoretičar i autor stripa i, između ostalog, autor prve srpske profesionalne izložbe stripa pod nazivom Fantastika - strip – društvo, organizovane februara 1977. godine upravo u našoj ustanovi kulture - Studentskom kulturnom centru Beograd. Dokumentarnu izložbu i razgovor sa laureatom na programu Salona pripremio je istoričar umetnosti i vodeći srpski teoretičar stripa Slobodan Ivkov.
Zvanični program 17. međunarodnog salona stripa biće realizovan od 26. do 29. septembra 2019. godine u svim prostorima SKC-a. Svi programi su besplatni i profilisani za posetioce svih uzrasta.
Miki Pješčić, urednik Salona stripa
PROGRAM SALONA:
Četvrtak, 26. 09. 2019.
15:00 – 22:00, Klub SKC: BERZA STRIPA
19:00, OTVARANJE IZLOŽBI SALONA 2019
Srećna Galerija: KONKURS 2019 – IZLOŽBA NAGRAĐENIH RADOVA
Mala sala: KONKURS 2019 – IZLOŽBA NAJUSPELIJIH RADOVA
Galerija SKC: GETO (RS), retrospektivna izložba gosta Salona. Autor postavke: Marija Ristić
Velika sala: r.m.Gera (RS/ES), izložba gosta Salona
Velika sala: Valinor Workshop Exhibition, Valinor Srbija
Novi prostor: Nedeljko DRAGIĆ (HR), retrospektivna izložba gosta Salona. Autor postavke: Veljko Krulčić
Galerija Circus: Ljubomir KLJAKIĆ – dobitnik Priznanja za doprinos srpskom stripu, dokumentarna izložba. Autor postavke: Slobodan Ivkov
19:30, KOSPLEJ SALONA 2019 / VALINOR, Srbija
20:00, Velika sala: CEREMONIJA SVEČANOG OTVARANJA SALONA I DODELA NAGRAD
Petak, 27.09. 2019.
11:00 – 22:00, Klub SKC: BERZA STRIPA
16:00, Velika Sala, PRIČA O NAŠEM BLEKU ILI PRIČA O BLEK INTEGRALIMA I & II, Niški kulturni centar & Udruženje ljubitelja stripa „Branko Plavšić“, Niš, 2019, promocija izdanja. Govore: Zoran Nikolić, urednik izdanja i predsednik Udruženja, Srđan Savić direktor NKC-a i Milan Ilić grafički urednik izdanja
17:00, Velika Sala, Zoran ĐUKANOVIĆ: Vraćanje u život stripskih klasika digitalnom restauracijom – Princ Valijant, Lens.., predavanje
18:00, Velika Sala, Modesty stripovi - Prezentacija novih izdanja, Živojin Tamburić sa gostima
19:00, Velika Sala, Nedeljko DRAGIĆ (HR), predstavljanje gosta Salona. Moderator programa: Veljko Krulčić
20:00, Velika sala, DOBBS (FR), predstavljanje gosta Salona /Promocija izdavačke kuće 300 ČUDA COMICS, Beograd /Potpisivanje albuma
Subota, 28. 09. 2019.
11:00 – 22:00, Klub SKC: BERZA STRIPA
16:00, Velika sala, Jovan GVERO: "NS STRIP VIKEND", promocija festivala
16:30, Velika sala, "STRIPOLIS" br.11, promocija strip magazina, Kulturni centar Zrenjanin, Srbija
17:00, Velika Sala, Željko PAHEK: LEGIJA NEPROMOČIVIH ILI ČETVRTI SVETSKI RAT UŽIVO, Niški kulturni centar & Udruženje ljubitelja stripa „Branko Plavšić“, Niš, 2019, promocija izdanja. Govore: Željko Pahek, autor, Zoran Nikolić, urednik izdanja i predsednik Udruženja, Srđan Savić direktor NKC-a i Milan Ilić grafički urednik izdanja.
18:00, Velika Sala, SPECIJALNO PRIZNANJE SALONA STRIPA 2019. ZA DOPRINOS SRPSKOM STRIPU: Ljubomir KLJAKIĆ, razgovor sa laureatom. Moderator programa: Slobodan IVKOV
19.00, Velika Sala, PREDSTAVLJANJE GOSTA SALONA: GETO – RAZGOVOR SA UMETNIKOM. Govore: Zoran Stanojević, Rastko Ćirić. Moderator programa: Marija Ristić
20:00, Velika sala, Andrijana RUŽIĆ: FILM KAO OTIMANJE OD ZABORAVA - ANIMIRANI FILMOVI NEDELJKA DRAGIĆA (HR), predavanje / projekcija filmova
(Elegija, 1965, 3:56; Možda Diogen, 1967, 9:51; Idu dani, 1969, 10:07; Tup-tup,1972, 9:42; Dnevnik, 1974, 8:52; Put k susjedu, 1982, 2:00; Slike iz sjećanja, 1989, 11:54)
Nedelja, 29.09. 2019.
11:00 – 22:00, Klub SKC: BERZA STRIPA
16:00, Velika sala, Zoran ĐUKANOVIĆ: Moja avantura sa američkim izdavačem Classic Comics Press (Cisco Kid, Lance, Rusty Riley), predavanje
17:00, Velika sala: PRIZNANJE SALONA ZA NAJBOLJEG IZDAVAČA INOSTRANIH STRIP IZDANJA U SRBIJI 2018/2019: ČAROBNA KNJIGA, Beograd, promocija izdavača
18:00, Velika sala, r.m.Gera (RS/ES): VEČE SA GEROM - PROMOCIJA GOSTA SALONA /RAZGOVOR SA UMETNIKOM / POTPISIVANJE ALBUMA
20:00, Velika sala: PRIZNANJE SALONA ZA NAJBOLJEG IZDAVAČA DOMAĆEG STRIPA 2018/2019: SYSTEM COMICS, Beograd, promocija izdavača
(Međunarodni salon stripa zadržava pravo izmene i dopune programa)
(Radno vreme galerija tokom trajanja zvaničnog programa Salona je 10:00 – 20:00)
GOSTI 17. MEĐUNARODNOG SALONA STRIPA 2019:
r.m.Gera (RS/ES)
Rajko Milošević Gera, poznat i kao r.m.Guéra, srpski je strip autor i ilustrator. Rođen je 1959. godine u Beogradu, a od 1991. živi i radi u Barseloni.
Njegov talenat je instantno prepoznat nakon što se 1982. godine pojavio na jugoslovenskoj strip sceni serijalom Elmer Džons, leoneovskim vesternom čiji je scenarista bio Dragan Savić. Njih dvojica su potom sarađivali na proslavljenim Teksaškim jahačima koji su im 1986. godine doneli nagradu za strip godine, a odmah zatim i Geri Zlatno pero Beograda.
Na svetskoj sceni Gera je prevashodno poznat po svom radu na DC-jevom bestseler serijalu Skalpirani (Scalped) scenariste Džejsona Arona. Ova serijalizovana grafička novela od 60 poglavlja donela mu je dve američke nominacije za Ajznerovu nagradu, te nominaciju za najbolji noar serijal na francuskom festivalu u Angulemu 2014. Pre Skalpiranih, Gera je radio samostalno album Hauard Blejk (Howard Blake) piratskog žanra, kao i Zec sa Marsa (Le Lievre de Mars) u saradnji sa Patrikom Kotjasom na scenariju. Oba je objavio francuski izdavač Glena.
Pre i nakon proboja Skalpiranih, Gera je bio i ostao prepoznatljiv kao vrlo svestran i plodan stvaralac čiji su stripovi i ilustracije objavljivani kako u Evropi tako i Sjedinjenim Američkim Državama.
Takođe je, kao storibord umetnik, radio na 22 animirana TV filma (između ostalih i za A-Film, BRB, Magma), a autor je i nekoliko filmskih postera za Magnolija Pikčers.
Pored velikog broja naslovnica, Gera je, zajedno sa Kventinom Tarantinom na scenariju, sarađivao prvo na kratkoj epizodi iz Prokletnika (Inglourious Basterds) za Plejboj, kao i odmah zatim na kompletnoj grafičkoj noveli Đangova osveta (Django Unchained).
Godišnje se pojavljuje u izdanjima najvećih US mejnstrim izdavača: Marvela (Tor), Dark Horsa (Grajndhaus), DC Komiksa (Betmen), kao i britanskog 2000AD (Sudija Dred).
Najskorije objavljeni su čovek sa zlatnim revolverom (L'uomo dalle pistole d'oro), album izdanje Teksa Vilera za Boneli, Dan D – Carstvo iz stepa (Jour J - Empire des Steppes) za Delkur, a do kraja 2019. godine trebalo bi da završi jedan album Konana Varvarina za Glena.
Pored ostalih projekata, među kojima je možda za nas najatraktivnije završeno i obogaćeno izdanje Teksaških jahača za špansko i srpsko tržište, Gera ponovo radi sa Džejsonom Aronom na njihovom novom serijalu – Prokleti (The Goddamned) za američki Imidž Komiks. Dva do sada objavljena albuma su već svetski prihvaćena, kako od kritike tako i prodajno.
GETO (RS)
Kao srednjoškolac Geto (Boban Savić) je objavljivao stripove za Niški list mladih Grafit i Narodne novine, nalazeći inspiraciju u svakodnevnim dogodovštinama koje je izmeštao u mistični svet nadrealnih zbivanja. Kasnije, tokom studija na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu (odsek slikarstvo), počinje profesionalno da se bavi ilustracijom, objavljivanjem za Politikin zabavnik (od 1993). Već naredne godine ilustrovao je roman Ljiljane Praizović Knežević i Severni vetar. Osećajući prevlast narativa u likovnim delima, završava magistarske studije (2000) u klasi Rastka Ćirića odbranjenom temom O ilustraciji - koja je postala glavna literatura budućim studentima i istraživačima ove likovne discipline.
Strip zauzima posebno mesto u Getovom stvaralaštvu. Na konkursu Niškog kulturnog centra (1997) kojem su se odazvali vrhunski umetnici, osvojio je prvu nagradu za tablu stripa Nasmejani pokojnici. Nastavio je da objavljuje stripove u časopisima Tron, Strip Manija, Bager... dok je radom na strip albumu L'ordre du chaos: Jérôme Bosch, francuskog izdavača Delkur, zauzeo istaknuto mesto među svetskim strip autorima. U znak podrške, 2018. izradio je motiv za logo Salona stripa SKC Beograd - stilizovanog viteza sa fasadne skulpture SKC-a, opremljenog umetničkim alatom: perom i četkicom.
Srpskoj filmografiji dao je izuzetan doprinos stvarajući inovacije na polju žanra fantastike. Kao umetnički direktor filmova (naročito Čarlston za Ognjenku) i koncept-artist animiranih muzičkih spotova i kratkih filmova (poput E-Pigs) implementirao je znanja o vizuelnoj kulturi iz različitih oblasti postavljajući nove umetničke standarde koji korespondiraju svetskoj sceni savremenog filma.
Značajan domaći i međunarodni ugled stekao je prevashodno svojim majstorskim ilustracijama i analitičnim crtežom. Izložbena aktivnost bila je posledica pozitivne kritike i otpočela je odmah po završetku osnovnih studija u Domu kulture Studentski grad (1997), umnožavajući se vremenom. Učesnik je mnogobrojnih kolektivnih izložbi od kojih se izdvajaju Oktobarski salon, Zlatno pero Beograda, Majska izložba, 60 god. domaćeg stripa u Srbiji 1935 - 1995, Ilustratori Politikinog zabavnika.
Geto je vremenom izgradio složen i nijansiran stvaralački opus. Širinom svog obrazovanja i umetničko-filozofskog pogleda na svet, likovnim jezikom predano je kreirao svojevrsni mundus simbola, amblema, fantazije.
Kroz biografiju umetnika stiče se utisak da je njegov talenat uvek bio ispred zahteva vremena u kojem stvara, što je uslovilo da kao mlad stekne afirmaciju praćenu uvažavanjem kolega i stručne javnosti. Formirajući svoj autorski izraz i likovni svet koji ostaje nesaznajan za mnoge, Boban Savić s pravom nosi umetničko ime GETO, osećajući umetnost kao modus vivendi, a ne kao vid takmičenja. Među kolegama - stvaraocima, toplo je zaživela misao da „umetnici nisu konkurenti, već saborci u zajedničkoj borbi za lepotu“ koju je, kao član mnogobrojnih stručnih žirija, isticao (Zlatno pero Beograda (2013), Balkanima (2015), Salon stripa SKC (2015 - 2018)...
Marija Ristić, istoričar umetnosti.
DOBBS (FR)
Rođen u Francuskoj 1972. godine, Olivije Dobremel (poznat kao Dobbs) studirao je sociologiju u vreme kada je počeo da piše scenarije za rolplej igre, video igrice i stripove.
Još 2009. godine, dok je radio kao predavač na kinematografiji, potpisao je svoje prve stripovske ugovore za biografije serijskih ubica i triler-priče. Potom je od izdavačke kuće Solej dobio priliku da piše fantastične i horor / avanturističke mini-serijale: Loki, Alan Kvotermejn, Alamo, Mister Hajd protiv Frankenštajna i Skotland Jard. Mnogi od ovih serijala prevedeni su na italijanski, španski, holandski, nemački i engleski jezik.
Zatim je napisao jednodelnu priču, smeštenu u svet poznate video-igre Dofus, za izdavačku kuću Ankama i sarađivao na strip adaptaciji zbirke novela SF autora Stefana Vula.
Nakon saradnje sa srpskim crtačem Darkom Perovićem na Alamu, pridružio se mnogim drugim autorima u zajedničkom srpsko-francuskom strip-projektu Linije fronta, čiji su izdavači Sistem komiks i Francuski kulturni centar u Beogradu.
Potom je, 2017. godine, započeo da radi za Glenat na adaptaciji zbirke priča čuvenog pisca fantastike Herberta Džordža Velsa koja uključuje Vremensku mašinu, Rat svetova, Nevidljivog čoveka i Ostrvo doktora Moroa.
Od početka 2019. godine napisao je jedan esej o zlikovcima u filmovima, kao i scenarije za nove stripove Fransoa i kralj Francuske, Nikolas le Floh i Čovek-zver (prema priči Emila Zole).
NEDELJKO DRAGIĆ (HR)
Nedeljko Dragić rođen je 1936. godine u Paklenici kraj Novske. Godinu dana kasnije, njegova porodica se seli u Slavonski Brod. Odatle će Nedeljko, 1955. godine, otići na studije prava u Zagreb.
U gimnazijskoj klupi nastala je njegova prva objavljena karikatura u Kerempuhu, ali i prvi strip Miša Sos u Holivudu koji je izašao u sarajevskom humorističkom listu Čičak 1954/55. Od tada, pa sve do danas, Dragić crta i osmišljava karikature, ilustracije, stripove, logotipe, plakate, komercijalnu grafiku, pozorišnu scenografiju, animirane filmove i scenarije.
Jedan je od najvećih živih autora iz zlatnog doba Zagrebačke škole crtanog filma i sineasta kome je samo „pola koraka” nedostajalo da se ovenča najvažnijim profesionalnim priznanjem na svetu - statuom Oskara.
Istovremeno, reč je o genijalnom strip umetniku (Tupko, Brbljanje o geometriji), autoru Zagija - maskote Univerzijade u Zagrebu 1987. godine, autoru Leksikona za nepismene, jednom od autora likovnog oblikovanja motiva sarajevske Olimpijade 1984. godine, briljantnom karikaturisti i ilustratoru, sjajnom grafičkom dizajneru.
Od svog prvog neposrednog kreativnog dodira sa crtanim filmom, u proleće 1956. godine kada se kao fazer priključio ekipi Dušana Vukotića koja je radila Nestašnog robota, preko svog prvog autorskog filma (scenarista, crtač, reditelj) Elegija iz 1965. godine, pa zaključno sa 1989. godinom, kada će premijeru imati Slike iz sjećanja, ispod Dragićeve ruke i u njegovoj mašti nastaće jedan od najbriljantnijih i najoriginalnijih opusa umetnosti animacije druge polovine 20. veka.
Krotitelj divljih konja, Možda Diogen, Idu dani, Tup-tup, Dnevnik, Dan kad sam prestao pušiti, njegovi su najpoznatiji filmovi. U kategoriji za najbolji kratkometražni animirani film, Tup-tup je bio 1972. godine nominovan za Oskara, a sledeće godine Dragić je postao član Američke filmske akademije.
Za svoje autorske crtaće dobio je niz nagrada na najvažnijim festivalima animacije: Oberhauzen, London, Beograd, Zagreb, Čikago, San Francisko...
U italijanskom gradu Luka 1995. godine dobija nagradu za životno delo - za doprinos animiranom filmu, stripu i karikaturi.
U Hrvatskoj je 2002. godine dobio nagradu za životni doprinos filmskoj umetnosti Krešo Golik; na Motovunskom festivalu 2009. godine nagradu Pedeset godina; 2013. godine nagradu Andrija Maurović za životno delo na području hrvatskog stripa i najvažniju nacionalnu nagradu Vladimir Nazor. Iste godine dobija i Trepetalo iz Trogira - regionalnu nagradu za medije Ranko Munitić.
Od 1991. godine Nedeljko Dragić živi u Minhenu.
Veljko Krulčić, autor projketa
PROGRAM FILMA I ANIMACIJE:
ANDRIJANA RUŽIĆ: NEDELJKO DRAGIĆ - ANIMIRANI FILMOVI,
predavanje / projekcija filmova
FILM KAO OTIMANJE OD ZABORAVA
Nedeljko Dragić je svoje crtačke veštine jednako uspešno oprobavao na poljima ilustracije i dizajna plakata, reklamnih filmova i pozorišne scenografije. Njegov prvi autorski film Elegija (1965) tematski i vizuelno najavljuje specifični način promišljanja njegovog bogatog animiranog opusa. Kratki film Tup-tup (1972) dobija nominaciju za Oskara, te Dragić tako postaje i član Američke filmske akademije. Svoje impresije i intimne doživljaje Amerike, od Njujorka do pustinje u Nevadi, pretočio je u film Dnevnik (1974). Ovo remek-delo, iznedreno u jednom dahu i nadahnuto linijom karikaturiste Njujorkera Sola Stajnberga, palpira u sličnoj atmosferi i ritmu filma Ponoćni kauboj (1969) Džona Šlesindžera, Dragić je poznat po tome da gotovo nikada nije radio storyboard za svoje kratke filmove. Njegova mašta i sigurna ruka izvrsnog crtača, obogaćena muzikom legendarnog kompozitora Tomice Simovića, proizveli su klasike zagrebačke škole crtanog filma: Možda Diogen (1967), Idu dani (1969), Dan kad sam prestao pušiti (1982), Slike iz sjećanja (1989). Ovi filmovi puni su crnog humora, satiričnih nota, okretnih gegova, opsenarskih trikova, nostalgičnih reminiscencija na detinjstvo, beketovskih pogleda na život, automatizma misli, jezgrovitih dosetki, munjevitih morfinga.
Andrijana Ružić
Filmovi za projekciju: Elegija (1965) 3:56; Možda Diogen (1967) 9:51; Idu dani (1969) 10:07; Tup-tup (1972) 9:42; Dnevnik (1974) 8:52; Put k susjedu (1982) 2:00; Slike iz sejćanja (1989) 11:54
NAGRADE I PRIZNANJA SALONA STRIPA 2019:
SPECIJALNO PRIZNANJE ZA DOPRINOS SRPSKOM STRIPU
Dobitnik: Ljubomir KLJAKIĆ (1951), Beograd
Slobodno može da se kaže da je Ljubomir - Ljuba Kljakić (1951), pored bavljenja društvenim, rukovodećim i političkim radom, koji se s dobrim razlozima smatraju važnijim poslovima od angažovanja „samo“ oko stripa, kao urednik u časopisima Student (od 1975) i Vidici (od 1977), te kao predsednik Saveta ili direktor Studentskog kulturnog centra (1977-1984), tokom približno jedne decenije (1975-1985) promenio srpsku stripsku paradigmu. Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Kosovskoj Mitrovici, a od 1970. godine studirao je u Beogradu, gde je 1975. diplomirao na Fakultetu političkih nauka i do 1978. pohađao postdiplomske studije.
Od 1975, kada je postao glavni urednik lista Student, u Srbiji pogled na strip kao na sredstvo promišljanja i savremenicima inherentan, moderan jezik izražavanja više nije bio isti, kako među intelektualnom elitom, tako i među akterima na sceni specijalizovanoj za strip. Promenio se pristup kreiranju, plasiranju, konzumiranju i promišljanju ostvarenja ovog medija, do tada prihvatanih samo kao zabava, razbibriga, avantura i ilustracija (biografska, pedagoška, bajkolika, blago satirična...) ili samo kao vizuelni geg-humor. Do tada „alternativni“, „andergraund“, društveno i intelektualno angažovani, te na svaki drugi način „nekomercijalni“ strip nije imao „svoj“ medij u kojem je mogao da u kontinuitetu bude legalno prikazan i štampan. Kljakić mu je otvorio novinski i izložbeni prostor.
U „Studentu“ br. 29/1975. priredio je temat Novi strip. Tekstovi u njemu (Underground strip i šamari građanskom idealu čistoće, Novi strip - prevrat, kritika, nova vizuelizacija, avangarda, Razaranje nevinosti i ušećerenosti stripa...) nisu se bavili samo andergraundom (Kramb). Tu smo prvi put videli tek kreiranog Arzaka Mebijusa, stripove Drijea, Korbena, Kurcmana, Gotliba...
Zbunjena javnost nije ni znala kako da nazove slične domaće stripove, pa su uz komentare išli različiti prefiksi: „intelektualni“, „politički“, „nekomercijalni“, „filozofski“, „angažovani“...
Godine 1977. bio je i autor prve srpske izložbe stripa Fantastika - strip - društvo (opširniji podaci na srpskom i engleskom na str. 53 i 54 kataloga 16. Salona stripa 2017), ali pravu buru na sceni izazvao je svojim uvodnim tekstom Treća generacija? u svesci-separatu Studenta br. 15/1978. kojim je probudio revolt i polemičku buru na „konvencionalnoj“ sceni.
Njeni akteri su stripare „novog talasa“ u drugim glasilima, pa i stripskim časopisima, pored pejorativnog izraza „moebiusovština“, uz omalovažavanja, podrugljivo nazivali i „trećegeneracijašima“. Za ovu priliku pojednostavljeno prikazana teza Kljakića sastojala se u tome da su pripadnici međuratne generacije autora „modernog“ srpskog stripa od 1935. do 1941. godine bili prva, posleratni, od 1945. do približno 1973. druga, a od 1974. i osamdesetih, treća generacija.
U pripremi mu je teorijska knjiga Treća generacija, ogledi o stripu, figuralnoj naraciji, popularnoj kulturi, traganju za slobodom, utopiji i srodnim temama (1973 - 1988).
Slobodan Ivkov
SREĆKO JOVANOVIĆ- NAGRADA IZDAVAČKE KUĆE „DEČJE NOVINE DOSITEJ“ I OPŠTINE GORNJI MILANOVAC:
Dobitnik: Brana NIKOLIĆ (1936), Valjevo
Brana Nikolić rođen je 1936. godine u Aranđelovcu kao jedanaesto dete majke Radojke i oca Jaćima. Osnovnu školu završio je u rodnom gradu, a posle ondašnjeg šestog razreda upisao se na Likovnu akademiju, kao izuzetno talentovan crtač i najmlađi student Beogradskog univerziteta.
Prvo ozbiljnije ostvarenje Brane Nikolića bio je strip Fudbalko, objavljen 1963. godine u Dečjim novinama i valjevskom Poletu. Kasnije se saradnja sa gornjomilanovačkim gigantom iz godine u godinu produžavala i, naravno, nicali su novi junaci i nove epizode. Prvo je dečja, đačka srca osvojio Mija Siledžija, pa je na površinu izbio Bendžo Kosta. Tu su i Mate Karate, Pastir Hotka, Džungla Đole, Tarziko i drugi. Preko 40 godina Brana je bio saradnik Dečjih novina. Bio je urednik Eks Almanaha, Eureke kao i Karavana.
Profesionalno je radio kao novinar i karikaturista u valjevskom listu Napred, sve do penzionisanja. U Valjevu je pokrenuo i uređivao i čuveni strip list Pingvin.
Tinejdžerske dane provodio je u kutovima parka Bukovičke banje - Risovačko groblje, u atmosferi koja je kasnije poslužila da stvori čuvenog Miju Siledžiju i Risovaču kao scenu pogodnu za svakojake doživljaje. U tom okruženju pojavljuje se Mija Siledžija, mudar, hrabar i vešt dečkić koga bi autor maštovito i spretno, u stihovima, oblikovao i vodio u uzbudljive doživljaje. Nadimak Siledžija više je pristajalo kao rima uz ime Mija.
Listajući odmalena Politikin zabavnik sa nenadmašnim Diznijevim stripovima, Brana je nesvesno uzimao liniju i odraze crtanih junaka pa se to, samo uzgred, ogledalo u njegovim ranim humorističkim stripovima. Uz jedno takvo prisustvo „diznijevštine“, Brana je crtao stripove, slikovnice, bojanke, pa su se iznedrili, ali u svojstvenoj formi Mija Siledžija, Crni kečevi na Bukulji, Otmica centarfora i mnogi drugi.
Osim stripom, bavio se i pisanjem vesterna i romana o nindžama, pod raznovrsnim pseudonimima. Za Forum iz Novog Sada odradio je preko dvadeset naslova o Doku Holideju, pod pseudonimom Frank Larami. Radio je i neke vesterne pod imenima Rej Kolons, Brandon Nik, Valsin Arb, kao i nekoliko nindža-romana pod pseudonimom Derek Finegan.
Osamdesetih godina započeo je saradnju sa nemačkim izdavačem Džoom Vajnom, na projektu Plave oči superzvezda, u saradnji sa Slavišom Ćirovićem. Uradili su oko osam epizoda uz veliki broj skica. Brana i danas crta stripove, slikovnice, radi ilustracije i karikature i tvrdi da je strip najlepše čovekovo detinjstvo.
PRIZNANJE ZA NAJBOLJEG IZDAVAČA DOMAĆEG STRIPA 2018/2019
Dobitnik: SYSTEM CONICS, Beograd
Izdavačka kuća Moro d.o.o. / System Comiks osnovana je 2001. godine i već osamnaest godina radi na afirmaciji domaćeg stripa i domaćih strip autora, kako u Srbiji, tako i u inostranstvu.
Posle veoma uspešne 2018. godine i francuskog izdanja Linija fronta (L’ombre d’antan) sa partnerskom izdavačkom kućom Inukshuk, u ovoj godini nastavljamo sa plasmanom ovog serijala na inostrano tržište. Ovog puta to je Rusija. Na konkursu Ministarstva kulture i informisanja za kapitalna dela dobili smo podršku za srpsko-rusko izdanje.
Ministarstvo prosvete, odnosno Zavod za unapređenje obrazovanja i vaspitanja, uvideli su potencijal i značaj naših autora u stripu, pa su kao dodatno nastavno sredstvo odobrili strip album Evo mene, eto vas koji obrađuje Drugi srpski ustanak. Ovaj strip, čiji je autor Goran Đukić Gorski, u potpunosti je zasnovan na istorijskoj građi i verodostojno prikazuje to doba.
Posle debitantskog ostvarenja Nine Bunjevac pred kraj 2018. godine izdali smo njen drugi album Bezimena.
A nakon 25 godina provedenih u „bunkeru“, svoju svetsku premijeru ove godine dočekao je i strip album Petra Meseldžije i Bojana Kovačevića - Kanu. Ovaj crno-beli album, u fototipskom izdanju, pokazuje nam početke sada već svetski poznatog slikara i ilustratora Petra Meseldžije.
Uspešni dvojac Zoran Penevski (Laguna) i Dušan Pavlić (Kreativni centar) ove godine obradovali su nas svojim drugim strip ostvarenjem Isidor i neljudska bića.
Pre više godina, proslavljeni španski scenarista Enrike Sančes Abuli bio je gost Salona stripa u Beogradu i tada smo došli na ideju da njegove priče, koje je pisao za megapopularan strip serijal Torpedo, ilustruju naši poznati crtači. U celom projektu učestvovalo je više od trideset naših strip crtača i ilustratora predvođenih Darkom Perovićem, Rajkom Miloševićem Gerom, Draganom Paunovićem, Nenadom Cvitičaninom, Aleksom Gajićem i drugima. Tako je ovo izdanje svoju svetsku premijeru imalo u Srbiji pod nazivom Torpedo - rođaci.
Igor Marković
PRIZNANJE ZA NAJBOLJEG IZDAVAČA INOSTRANIH STRIP IZDANJA U SRBIJI 2018/2019
Dobitnik: ČAROBNA KNJIGA, Beograd
Čarobna knjiga osnovana je 2003. godine i od samog početka na tržištu se jasno pozicionirala kao kuća koja neguje lepu književnost, od značajnih i nagrađivanih dela savremene svetske beletristike, preko bisera moderne i klasične žanrovske literature, do probranih ostvarenja domaće književnosti i književnosti za decu. Neki od književnih serijala - Groblje zaboravljenih knjiga Karlosa Ruiza Safona, Milenijum, Saga o vešcu Andžeja Sapkovskog - tokom godina postigli su znatan uspeh kod čitalaca i doprineli tome da Čarobna knjiga postane jedan od najznačajnijih izdavača lepe književnosti. Za žanrovsku publiku posebno je zanimljiv osvrt na naučnofantastičnu književnost, kriminalističke romane i romane epske fantastike, koji čine znatan deo produkcije Čarobne knjige.
Od 2012. godine, Čarobna knjiga otisnula se i u avanturu objavljivanja stripova i, poslednjih godina, izrasla u vodećeg izdavača dela devete umetnosti kod nas. Od klasika američkog sindikalnog stripa, preko klasika evropskog stripa kao što su Džeremaja i Asteriks i najboljih priča poteklih iz slavnog Marvela i DC-ja, od njihovih početaka do današnjih dana, sve do najzanimljivijih aktuelnih priča uvek popularnog Bonelija i dela kultnih stripskih autora kao što su Alehandro Žodorovski i Hugo Prat, Čarobna knjiga trudi se da ponudi stripove koji će zadovoljiti raznorodne čitaoce, obradovati kolekcionare i privući nove generacije bogatoj svetskoj stripskoj riznici.
JUBILEJI SRPSKOG STRIPA:
140 GODINA OD OSNIVANJA ČASOPISA ŠALJIVI ASTRONOM
Ilustrator i karikaturista Milivoje Mauković (3. 8. 1851 - 23. 12. 1881) bio je jedan od prvih srpskih stripara. Iako je živeo u malom mestu Šid, zbog nepostojanja lokalne štamparije, a i zbog prethodne intenzivne saradnje sa iskusnim osnivačem i urednikom drugih srpskih časopisa, Novosađaninom Jovanom Jovanovićem Zmajem, 1879. u Novom Sadu osnovao je svoj časopis Šaljivi astronom. Već u prvom broju na nekoliko strana objavio je strip Malerozni tancer. Nažalost, časopis nije izlazio dugo jer je izuzetno talentovani crtač dve godine kasnije umro.
Slobodan Ivkov
80 GODINA OD OSNIVANJA ČASOPISA MIKIJEVO CARSTVO
Glavni urednik beogradskog časopisa Mika Miš, Milutin S. Ignjačević, zbog nekih nesuglasica sa vlasnikom Aleksandrom Ivkovićem napustio je dugogodišnji posao, pa je sa piscem Branislavom - Brankom Vidićem odlučio da osnuje svoj magazin. Sa sobom je odveo dosta autora, scenarista i crtača. Neki su radili za obojicu. Prvi broj pojavio se 23. februara 1939. godine. Kao urednik, pošto je anketirao (konzervativne) čitaoce, početkom 1941. godine deo „suvereniteta“ i autoriteta prepustio je čitaocima te od 214. broja ponovo vratio veći format (21 x 29 cm) koji je u 180. broju 1940. smanjio na 17,5 x 25 cm, a uz to smanjenje omogućio korice u koloru i bolju štampu. No, rešen da posluša verne i navikle kupce, vratio je sve na staro, pa je čak i taj 214. broj ponovo obeležio brojem 1! U zagradi je diskretno zadržao staru numeraciju. Zbog napada nacističke Nemačke i bombardovanja Beograda 6. aprila 1941. godine, štampan je još samo jedan broj, br. 4 (217) od 9. aprila 1941. Posle Drugog svetskog rata Mikijevo carstvo nije obnovljeno. Iako je ovaj stripski časopis izlazio tek nešto duže od dve godine, po važnosti bi u međuratnom periodu mogao da bude odmah iza Mike Miša, a rame uz rame sa pet dana mlađim Politikinim zabavnikom.
Slobodan Ivkov
80 GODINA OD POKRETANJA STRIPA ZIGOMAR
Najzaposleniji srpski stripski scenarista i pisac palp-romana u nastavcima između dva svetska rata, Branko Vidić, 1939. godine osmislio je strip o maskiranom urbanom heroju (pre Betmena!), milioneru iz Njujorka Zigomaru, a crtao ga je mladi postrevolucionarni imigrant ruskog porekla Nikola Navojev (1913 - 1940). Pisac se nije potpisivao, a crtač je uzeo pseudonim Nick Woodly. Premijera je bila 28. maja 1939. godine u broju 28 časopisa Mikijevo carstvo. Zanimljivost u svetskim razmerama jeste to što se u oktobru 1939. dogodio jedan od prvih svetskih kros-overa, i to maskiranih heroja: Zigomara i Fantoma (Phantom). Sumnjam da su Li Fok (Lee Falk) i Rej Mur (Ray Moore) sa tim bili upoznati. Posle prerane smrti Navojeva, crtanje Zigomara nastavio je Dušan Bogdanović (Beograd, 1921-1974). Više podataka ima u odrednici Zigomar, u Svetskoj enciklopediji stripa Morisa Horna (The World Encyclopedia of Comics, Chelsea House Publishers, Philadelphia, USA, 1999, pg. 829-830).
Slobodan Ivkov
115 GODINA OD ROĐENJA BRANISLAVA - BRANKA VIDIĆA
Pre 115 godina, 1904. u Derventi, rođen je najpoznatiji, najbolji i najmaštovitiji srpski stripski scenarista i pisac palp-romana u nastavcima između dva svetska rata, Branko Vidić. U periodu 1935-1941. godine bio je scenarista najmanje 60 stripova koje je često potpisivao pseudonimom Brandon Vid, kao i bezbrojne roto-romane (sveske u nastavcima). Gotovo da nema crtača sa kojim nije sarađivao. Umro je u Beogradu 1967.
Slobodan Ivkov
110 GODINA OD ROĐENJA ĐORĐA LOBAČEVA
Jedan od najznačajnijih srpskih stripara između dva svetska rata rođen je 1909. u Skadru u Otomanskoj imperiji. Posle Revolucije, njegova porodica odlučila je da se ne vraća u komunistički Sovjetski Savez (Rusija je kao država prestala da postoji 1917), već je ostala u Srbiji, odnosno 1918. formiranoj Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, koja od 1929. nosi ime Kraljevina Jugoslavija. Kao tinejdžer, do smrti roditelja, živeo je u Novom Sadu, a od 1922. godine u Beogradu. Prvi od oko 30 stripova objavio je 1935. godine. Iako ruskog porekla, tek u svojoj 47. godini, 27. novembra 1955, stupio je nogom na zemlju svojih predaka. Pošto je komunistička vlast u Sovjetskom Savezu zabranjivala strip kao dekadentni imperijalistički proizvod za zaglupljivanje širokih narodnih masa, on je 1964. svake dve godine (koliko su mu tamo dozvoljavali), a zatim jednom godišnje putovao u Srbiju. Već 1965. ponovo je objavio jedan strip u Politikinom zabavniku, ali je crtao samo dok je boravio u Beogradu. Kasnije je slao stripove iz Lenjingrada. Pokušao je na tom talasu da 1966. obnovi i strip u Sovjetskom Savezu, ali mu je Oblasni komitet kulture Komunističke partije naložio da obustavi rad. Više podataka ima u odrednici Lobačev, u Svetskoj enciklopediji stripa Morisa Horna (The World Encyclopedia of Comics, Chelsea House Publishers, Philadelphia, USA, 1999, pg. 488-489).
Slobodan Ivkov
80 GODINA ČASOPISA POLITIKIN ZABAVNIK I 3500. BROJ!
Najvažniji i najdugovečniji srpski časopis sa stripovima koji i danas redovno izlazi. U katalozima 12. i 15. Salona stripa 2014. i 2017. opširno smo pisali o nekim aspektima ovog srpskog nedeljnog zabavnog lista, u kojem su stripovi do pre oko dve decenije zauzimali najveći deo sadržaja. Objavili smo i prvu naslovnu stranicu iz 1939. i onu obnovljenog prvog broja 1952. godine. Da podsetimo da matični beogradski dnevni list Politika, osnovan 1904, takođe izlazi i danas. Posle velikog uspeha konkurentskog časopisa Mika Miš od 1936. i mnogih drugih izdanja sa stripovima, vlasnici 28. februara 1939. na velikom novinskom roto-formatu pokreću svoj Politikin zabavnik. Zbog velike potražnje, izlazio je dva puta nedeljno, utorkom i petkom. Dva dana pre početka nacističke okupacije, 4. aprila 1941. godine, objavljen je poslednji 220. broj. To su bili stripovi u nastavcima ili jednokratni gegovi na jednoj tabli ili kaišu, uz povremene zasebne sveske sa kompletnim epizodama. Nije izlazio 11 godina, a obnovljen je 5. januara 1952. godine u istovetnom novinskom obliku, ali numerisan od broja 1. U početku je sadržao samo Diznijeve stripove. Od 6. januara 1968. i broja 836 izlazi u današnjem njuzmagazinskom obliku, na odličnoj hartiji i štampan u punom koloru (duboka štampa/bakrotisak), samo je tada bio nešto većeg formata. Od novembra 1968. konačno kao povremeno zasebno ubačene roto-separate sadrži i kompletne stripove (Mali Abner Ala Kepa, Fantom Saja Berija, Oli Up Vinsenta Hemlina, Mandrak, Rip Kirbi i druge), da bi uskoro kompletan strip postao redovni integralni središnji deo svakog broja. Ove godine 1. marta obeležen je 80. rođendan, a već sledeće nedelje, 8. marta, imao je broj 3.500. U stvari, to je od 1939. faktički bio 3720. broj, ali najvažnije je da verovatno nema svetski relevantnog autora ili stripa koji do sada tu nije objavljen.
Slobodan Ivkov
80 GODINA OD POKRETANJA ČASOPISA VREME STRIP
Dva konkurentska dnevna lista dominirala su u Beogradu početkom 20. veka: Politika i Vreme. Kada su u ovom drugom konačno shvatili koliki tržišni potencijal u Srbiji ima strip i koliko je popularan i uspešan Politikin zabavnik koji je pokrenut u februaru, i Vreme je publici predstavilo prvi broj svog časopisa Vreme strip, ali tek 17. juna 1939. Vlasnik Vremena Dušan Glišić izgleda da nije razumevao kakvu ulogu imaju tri aspekta: ritam izlaženja stripova u nastavcima, stručni stripski urednici i srpski autori sa domaćim temama, duhom bliski čitaocima. Klasično novinarsko iskustvo tu nije bilo dovoljno. Sam Glišić bio je potpisan i kao vlasnik i kao izdavač i kao jedini urednik lista koji je izlazio tek svake druge nedelje! Odabrao je dobre i tada moderne stripove, ali problem je bila koncepcija i dugoročna tržišna strategija. I pored Riđeg Barija Vila Gulda (nema rodbinske veze sa Česterom Guldom, autorom Dika Trejsija!), Porodice Tarana Džordža Mekmanusa, Kamenka i Kremenka Vinsenta Hemlina, Gileta i Rileta Bada Fišera, Radio patrole scenariste Edija Salivena (sic!) i crtača Čarlsa Šmita - časopis je doživeo samo šest brojeva.
Slobodan Ivkov
55 GODINA OD POKRETANJA EDICIJE SVEZAKA LALE
Prvi broj ove edicije kod izdavača Dečje novine iz Gornjeg Milanovca pojavio se novembra 1964. godine. U njima su objavljivani različiti avanturistički stripovi, od Tarzana, Dika Terpina i Tri musketara do Osvetnika i Derdevila (prevođenog kao Nebojša). Serija Sveska je, u obliku redovnih i vanrednih (obimnijih) brojeva postojala oko 18 godina. Ugašena je sa redovnim br. 439 avgusta 1972. godine.
Slobodan Ivkov
50 GODINA STRIPSKOG ČASOPISA STRIPOTEKA
Stripski nedeljnik Panorama, koji je izlazio od 1965. i koji je prvih godina prevodio samo stripove u nastavcima od po 1-2 table (nije bilo domaćih stripova), uoči prvomajskih praznika 1969. godine počeo je da objavljuje posebna izdanja Stripoteka Panorama sa kompletnim stripovima. Prvi je bio Umpah Pah scenariste Renea Gosinija i crtača Albera Iderzoa. Posle gašenja Panorame brojem 318 od 18. novembra 1971. godine, edicija je još jedno vreme imala stari naslov, da bi ga u jednom trenutku nazvala samo Stripoteka. U vreme građanskih ratova od 1991. nije izlazila, a obnovljena je oko 2000. Postoji i danas kao mesečnik, približivši se broju 1.200!
Slobodan Ivkov
45 GODINA ČASOPISA ZA TEORIJU STRIPA PEGAZ
Spiritus movens prvog srpskog teorijskog časopisa za strip Žika Bogdanović (Beograd, 1932) je prvi broj (knjiga od 166 stranica velikog formata!) koji je u stvari nosio oznaku dvobroja 1-2, 1974. štampao u tiražu od 1.500 primeraka, da bi drugo izdanje istog krajem osamdesetih objavio u oko 300 primeraka. Potom je 1989. objavio dvobroj 9-10 (200 stranica velikog formata). Objavljivani su i zasebni tematski brojevi. Posle pauze zbog građanskih ratova i uništavanja tržišta izlazi periodično, na nekoliko godina u pedesetak primeraka, uz mogućnost digitalnog doštampavanja ukoliko se ukaže potreba. Poslednji dvobroj je 14-15.
Slobodan Ivkov
40 GODINA OD PRVE TEORIJSKE KNJIGE O STRIPU JEDNOG SRPSKOG AUTORA
Na prostoru bivše SFRJ bilo je sasvim uobičajeno da su oni koji su se bavili stripom putovali i objavljivali u gradovima različitih republika. Tako se dogodilo da je prva teorijska knjiga Poetizam stripa srpskog teoretičara Srboljuba - Srbe Ignjatovića na srpskom jeziku objavljena 1979. godine na teritoriji tadašnje Socijalističke Republike Hrvatske u izdanju Izdavačkog centra Revija iz Osijeka.
Slobodan Ivkov
10 GODINA OD NASTANKA PRVOG SRPSKOG DUGOMETRAŽNOG ANIMIRANOG FILMA
Kao student beogradskog Fakulteta primenjenih umetnosti Aleksa Gajić je od 1995. do 1998. sa scenaristom Darkom Grkinićem stvarao futurističko-akcioni SF strip Tehnotajz. Mesto radnje je Beograd 2074. godine. Postao je prvi student tog fakulteta (možda i u Srbiji) kome je jedan stripski album bio diplomski rad. Štampan je 2001. godine. Deset godina posle završetka, strip je adaptirao u prvi srpski dugometražni animirani film Tehnotajz: Edit i ja u koprodukciji Yodi Movie Craftsman i Black White 'N' Green Animation Studia, a te 2009. objavljeno je i drugo, dopunjeno izdanje stripskog albuma.
Slobodan Ivkov
IZVOD IZ PROGRAMA SALONA:
ŽELJKO PAHEK: LEGIJA NEPROMOČIVIH
ILI ČETVRTI SVETSKI RAT UŽIVO
Niški kulturni centar & Udruženje ljubitelja stripa Branko Plavšić, Niš, 2019. Promocija izdanja
(...) Smatramo da je Željko Pahek svojim autorskim opusom uspeo da skrene pažnju na strip scenu u Srbiji. Verujemo da je on jedan od onih autora koji je prokrčio put mnogima sa ovih prostora da objavljuju i egzistiraju na brojnim strip scenama širom sveta.
A Legija nepromočivih prosto se nametnula jer je Pahek 2017. godine za francusko izdanje Legije nepromočivih u celosti obojio ovaj strip album. Tako će domaća strip publika imati prilike da prvi put vidi prekaljene legionare Fircika i Gereckog, kao i čuvenog narednika Cukera, u punom koloru. A da li su Škrombije preživele 4. svetski rat?... To ćete svakako saznati na stranicama ovog strip albuma.
(...) kultno izdanje ovog autora, Legija nepromočivih, prvenac je novopokrenute biblioteke Strip pečati. Ova biblioteka ima ambiciju da tokom godina postane raskošna riznica vrhunskih ostvarenja iz bogate baštine srpskog stripa i da ta ostvarenja u novom, reprezentativnom ruhu predstavi mlađim generacijama stripofila.
Ono što će ovu biblioteku izdvojiti od ostalih jeste i to što će je (osim luksuzne opreme strip albuma) krasiti i ćirilično pismo. Ovog puta to je font koji je nastao iz rukopisa Željka Paheka (…)
Zoran Nikolić, urednik izdanja (izvod iz teksta)
INFO:
Tekst i fotografije preuzete sa sajta stripvesti.com
Нема коментара:
Постави коментар